นางสาวทัศนีย์ ศิลปบุตร กรรมการบริหารแผนคณะที่ 1 สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ หรือ สสส. กล่าวว่า การสนับสนุนการลดปัจจัยเสี่ยงทั้งบุหรี่ เหล้า และการพนัน ต้องอาศัยความร่วมมือจากชุมชนในการสร้างสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม สสส. ได้เริ่มโครงการสนับสนุนและส่งเสริมมาตรการลดการพนันในชุมชน ใน 4 ตำบล ของอำเภอพรหมพิราม จังหวัดพิษณุโลก ดำเนินการมาแล้ว 2 ปี ผลการดำเนินงานถือว่าประสบความสำเร็จในการลดปัจจัยเสี่ยงในชุมชน 40 หมู่บ้าน เกิดความเปลี่ยนแปลง ได้แก่ เกิดมาตรการชุมชน อาทิ มาตรการงานบุญหรืองานเศร้าวัดนี้ปลอดเหล้า ปลอดการพนัน มาตรการการออมเงิน มาตรการการปลูกผักในครัวเรือน และมาตรการการเล่นหวยเงินสด // เกิดบุคคลต้นแบบลดปัจจัยเสี่ยง 303 คน // เกิดเครือข่ายช่วยเลิก 166 คน และได้บูรณาการแผนงานร่วมกับคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำเภอพรหมพิราม ในประเด็นการขับเคลื่อนอำเภอสุขภาวะ ผลการดำเนินงาน 2 ปีที่ผ่านมา สามารถลดค่าใช้จ่ายที่สูญเสียไปจากการเล่นพนัน เหล้า และบุหรี่ โดยเปรียบเทียบช่วง 6 เดือนก่อนและหลังดำเนินโครงการทั้ง 4 ตำบล พบว่า ในส่วนของการเล่นพนันลดลงร้อยละ 49.11 หรือจากเดิมสูญเสียค่าใช้จ่ายจาก 5,763,960 บาท เหลือ 2,830,720 บาท การดื่มเหล้าลดลงร้อยละ 49.81 หรือจากเดิม 6,485,700 บาท เหลือ 3,255,140 บาท การสูบบุหรี่ลดลงร้อยละ 51.70 หรือจากเดิม 803,900 บาท เหลือ 415,160 บาท ขณะที่การออมเงินเปรียบเทียบช่วง 6 เดือนก่อนและหลังดำเนินโครงการพบว่า เพิ่มขึ้นร้อยละ 36.40 หรือมีเงินออมเพิ่มขึ้นจาก 3,389,400 บาท เป็น 4,623,300 บาท

   นางสาวทัศนีย์ กล่าวต่อไปว่า สสส. ได้มีแนวทางการดำเนินงานในปีที่ 3 มุ่งดำเนินการสร้างบุคคลต้นแบบลดละเลิกปัจจัยเสี่ยงอย่างต่อเนื่อง และพัฒนาศักยภาพและทักษะ “เครือข่ายคนช่วยเลิก” ประกอบไปด้วย ผู้นำชุมชน / แกนนำชุมชน และคนต้นแบบที่มีคุณภาพ เปิดโอกาสตำบลใกล้เคียงที่สนใจ ในการขยายพื้นที่กิจกรรมโครงการเพิ่มเติม โดยมี 3 ตำบาล ที่สนใจเข้าร่วมโครงการ อาทิ ตำบลท่าช้าง / ตำบลวงฆ้อง และ ตำบลดงประคำ รวมถึงผลักดันโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) ทุกแห่งในพื้นที่ดำเนินโครงการ มีศูนย์บำบัดและฟื้นฟู ให้คำปรึกษาคนที่ต้องการเลิกบุหรี่ เหล้า และยาเสพติด รวมถึงเลิกเล่น การพนัน อย่างน้อยตำบลละ 1 ศูนย์ 1 โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล

   ด้าน นายสำเริง วระเดช สารวัตรกำนัน ตำบลหอกลอง อำเภอพรหมพิราม จังหวัดพิษณุโลก “คนต้นแบบเลิกบุหรี่” กล่าวว่า ได้เข้าร่วมโครงการตั้งแต่ต้นปี 2563 เพราะต้องการสร้างแรงบันดาลให้คน ในชุมชนตระหนักว่าการสูบบุหรี่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ ทำให้เกิดโรคร้ายแรงมากมายให้กับชีวิต ในตอนแรกคนในหมู่บ้านไม่ค่อยให้ความร่วมมือเพราะมองว่าบุหรี่เลิกยากแต่ปัจจุบันเริ่มมีคนเห็นความสำคัญมากขึ้นเพราะนอกจากสุขภาพดีขึ้น ยังช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายในครัวเรือน และในฐานะที่เป็นคนต้นแบบเลิกบุหรี่ ส่วนตัวมีเป้าหมายทำให้คนในหมู่บ้านที่มีประมาณ 150 หลังคาเรือนลด ละ เลิกอบายมุขทุกอย่าง เพื่อสุขภาวะที่ดี

   ขณะที่ นางสาวสายสร้อย เล็กยิ้ม ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน หมู่ 5 ตำบลหนองแขม อำเภอพรหมพิราม จังหวัดพิษณุโลก “คนต้นแบบเลิกพนัน” กล่าวว่า เข้าร่วมโครงการนี้เพราะอยากปรับลดพฤติกรรมการใช้จ่ายในครัวเรือนให้น้อยลง จึงตัดสินใจเล่นหวยตลอดชีวิต จากที่เมื่อก่อนเล่นทุกงวด หมดเงินไปหลายแสนบาท ผลที่ได้รับจากการเลิกเล่น ทำให้มีเงินเก็บ เงินสำรองมากขึ้น ตอนนี้ยืนยันจะเป็นแบบอย่างที่ดีให้คนในละแวกใกล้เคียง เพื่อเป็นแบบอย่างที่ดีในการลด ละเลิก อบายมุขในชุมชน

   สำหรับการประกาศเจตนารมณ์ มาตรการลดปัจจัยเสี่ยงจากเลิกเหล้า บุหรี่ ยาเสพติด และการพนัน ในชุมชนอำเภอพรหมพิราม ประกอบไปด้วย ข้อที่ 1 เป็นแบบอย่างที่ดีที่ โดยการ ลด ละ เลิก ปัจจัยเสี่ยงที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพและอบายมุขที่ส่งผลต่อตนเอง ครอบครัว และชุมชน (เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ บุหรี่ ยาเสพติด และการพนัน) / ข้อที่ 2 ปฏิบัติการมาตรการชุมชน อาทิ มาตรการงานศพปลอดเหล้า บุหรี่และ การพนัน ทั้งที่บ้านและที่วัด มาตรการการปฏิบัติตนตามกฎหมายควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบและเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และมาตรการการออมเงินจากปัจจัยเสี่ยง / ข้อที่ 3 เฝ้าระวัง และป้องกันปัญหา จากเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ บุหรี่ ยาเสพติดและการพนันในชุมชน และข้อสุดท้าย ส่งเสริมและสนับสนุนให้เกิดคนต้นแบบ ลด ละ เลิก ปัจจัยเสี่ยงในชุมชนอย่างต่อเนื่อง.