23-11-2560

ภาษาไทยใช้ให้ถูก

ภาษาไทยใช้ให้ถูก ลุแก่โทษ ลุแก่โทสะ

ลุแก่โทษ และ ลุแก่โทสะ เป็นคำที่มีรูปศัพท์คล้ายกัน แต่มีความหมายต่างกัน คำทั้งสองนี้ ประกอบด้วยคำว่า ลุแก่ ซึ่งแปลว่า ถึง สำเร็จ ล่วง โทษ เป็นคำภาษาสันสกฤต ส่วน โทสะ เป็นคำ

ภาษาบาลี ทั้งสองคำมีความหมายอย่างเดียวกันแต่เมื่อนำมาใช้ในภาษาไทยจะมีความหมายแตกต่างกัน และคำว่า โทสะ เวลาเขียนต้องประวิสรรชนีย์หรือใส่สระอะ หลัง ส ด้วย โทษ ในภาษาไทยหมายถึง ความผิด ผลร้าย ส่วนโทสะ หมายถึง ความโกรธ ความชั่ว

ลุแก่โทษ หมายความว่า ยอมรับโทษ ยอมรับผิดที่ได้กระทำไว้ ยอมให้ลงโทษได้ ขอให้ยกโทษให้ ขออภัย เช่น เมื่อทำผิดแล้วก็ต้องยอมขอลุแก่โทษ หากดื้อดึงไปก็ไม่ถูกต้อง ส่วนลุแก่โทสะ แปลว่า เกิด โทสะ บันดาลโทสะ เกิดความโกรธ ตัวอย่าง เขาถูกเพื่อนล้อมากๆ ก็โกรธจนลุแก่โทสะชกหน้าเพื่อนจนดั้ง จมูกหัก เป็นต้น

 

ภาษาไทยใช้ให้ถูก จำกัด กำจัด

คำในภาษาไทยหลายคำมีเสียงใกล้เคียงกัน ทำให้เกิดปัญหาการใช้คำไม่ตรงกับความหมาย ที่ต้องการ ดังเช่นคำว่า จำกัด และ กำจัด จำกัด เป็นคำกริยา หมายถึง กำหนดหรือขีดคั่นไว้โดยเฉพาะ เช่น จำกัดอายุ จำกัดความรู้ จำกัดงบประมาณ ตัวอย่างเช่น การไปศึกษาดูงานครั้งนี้เราต้องจำกัดจำนวน คน เพราะงบประมาณมีจำกัด

ส่วนกำจัด เป็นคำสองความหมาย ความหมายแรกเป็นคำนาม หมายถึง ชื่อต้นไม้ขนาดกลางชนิด หนึ่งต้นและกิ่งก้านเป็นหนาม มีใบย่อย 6-8 คู่ ผลเล็ก ๆ ขนาดเมล็ดพริกไทย ผิวขรุขระมีกลิ่นฉุนคล้าย กลิ่นผักชียี่หร่า เมล็ดกลม ๆ ดำเป็นมัน ใช้ผลผสมเป็นเครื่องแกงปรุงให้ชูรส ส่วนกำจัด ที่เป็นคำกริยา หมายถึง ขับไล่ ปราบ ทำให้สิ้นไปบางครั้งจะพบว่ามีผู้ใช้คำจำกัด กับ กำจัด สลับกัน โดยเฉพาะเมื่อเป็นภาษาพูด โอกาส ผิดพลาดจึงเกิดขึ้นได้ง่ายกว่าเป็นภาษาเขียน ตัวอย่างการใช้คำ จำกัด และ กำจัด เช่น เมื่อเราไม่ สามารถกำจัดคนไม่ดีให้หมดไปได้ เราก็ควรจำกัดจำนวนไม่ให้มีคนคนไม่ดีเพิ่มมากขึ้น เป็นต้น

 

ภาษาไทยใช้ให้ถูก การมีมาก

ภาษาไทยเรามีคำที่ใช้แสดงให้เห็นถึงการมีปริมาณมากอยู่หลายคำทีเดียว นับเป็นความร่ำรวยถ้อยคำของภาษาไทยนั่นเอง คำที่เราใช้บอกให้รู้ว่าสิ่งนี้สิ่งนั้นมีอยู่มาก เช่น มากมาย มหันต์ เยอะ แยะ เยอะแยะ อนันต์ ชุก ชุม ชุกชุม ดก อุดมสมบูรณ์ เพียบ เป็นก่ายเป็นกอง เป็นกอบเป็นกำ เนืองนอง โข อักโข บานตะเกียง บานตะไท บานเบิก พะเรอเกวียน อื้อ อื้อซ่า แม้ว่าคำที่ยกมาเหล่านี้จะมีความหมายว่า มาก แต่บางคำก็เป็นคำที่ใช้เฉพาะสิ่งอย่าง ไม่สามารถใช้ได้กับทุกสิ่งทุกอย่าง ยกตัวอย่าง คำว่า มหันต์ อนันต์ ดก ชุก ชุม อุดมสมบูรณ์ เนืองนอง เป็นต้น

มหันต์ คำนี้ใช้กับสิ่งที่เป็นโทษ เช่น โทษมหันต์ อนันต์ มักใช้กับสิ่งที่มีประโยชน์ ให้คุณ เช่น ยานี้มีคุณอนันต์ ดก มักใช้กับสิ่งที่เกิดมีขึ้นตามธรรมชาติ เช่น ดอกดก ผลดก ลูกดก ผมดก ชุก มักใช้กับฝน งาน และ ผลไม้ที่มีตามฤดูกาล เช่น ปีนี้ฝนชุกนะ หมู่นี้งานเขาชุกเป็นพิเศษ เลยไม่ค่อยมีเวลาให้ครอบครัว ชุม มักใช้กับสัตว์ แมลง และผู้ประพฤตมิชอบ เช่น น้ำเน่ายุงจึงชุม ป่าแถบนี้เสือชุมนะ หรือ กลางค่ำกลางคืนอย่าออกไปไหนเลย แถวนี้โจรชุม อุดมสมบูรณ์ มักใช้กับอาหาร เช่น ข้าวปลาอุดมสมบูรณ์ เนืองนอง มักใช้กับทรัพย์สินที่มีมากต่อเนื่องไม่ขาดสาย ตัวอย่างเช่น เขามีทรัพย์สินเนืองนองแล้ว ยังไม่รู้จักพอ ไม่รู้จะโลภไปไหน อย่างนี้เป็นต้น