ภาษาไทยใช้ให้ถูก ปอด

   ปอด เป็นอวัยวะทำหน้าที่เกี่ยวกับการหายใจอยู่ภายในร่างกายของคนหรือสัตว์ที่มีกระดูกสันหลังเป็นส่วนมาก ปอด ถูกนำมาเป็นสำนวนไทย มีความหมายว่า ใจเสีย ใจคอไม่ดี รู้สึกหวาดหวั่นครั่นคร้าม สำนวนนี้เกิดเมื่อปลายรัชกาลที่ 5 คือ คราวหนึ่งเกิดความไข้ มีอาการเป็นหวัด และเป็นไข้ ลางคนตาย ไข้นี้คือที่ต่อมาเรียกว่า ไข้หวัดใหญ่ และที่ตายนั้นเป็นเพราะปอดบวม

สมัยนั้น เรายังไม่รู้จักไข้หวัดใหญ่เหมือนปัจจุบัน รู้เพียงว่าเป็นไข้หวัดและเห็นเป็นของธรรมดาเป็น 2-3 วันก็หายไม่ระวังตัวก็เลยกลายเป็นปอดบวม สมัยนั้นมีหมอฝรั่งแล้ว แต่ความนิยมรักษาอย่างฝรั่งยังมีน้อย ส่วนมาก

เราไม่ได้รักษาแบบฝรั่ง คนเป็นไข้หวัดคราวนั้น หมอฝรั่งว่าเป็นปอดบวม เราก็เริ่มรู้จักคำว่าปอดบวมกันขึ้น จากนั้นใครเห็นไข้หวัด ก็ระแวงว่าจะเป็นปอดบวม พอพูดว่าปอดบวมก็ใจเสียเพราะตายง่าย คำว่า ปอด ซึ่งมาจากปอดบวมเลยเกิดเป็นสำนวนใช้กันขึ้น หมายความว่า ใจเสียใจคอไม่ดี รู้สึกหวาดหวั่นครั่นคร้าม พูดว่าใครปอด ก็หมายความว่า คนนั้นกลัว เช่น ชวนไปเล่นบันจี้จั๊มพ์ก็ไม่เอา ท่าทางจะปอดนะนี่ หรือ อย่าปอดไปหน่อยเลย แค่นี้ไม่ถึงตายหรอก นอกจากนี้ยังมีภาษาปากว่า ปอดลอย หมายความว่า ใจไม่สู้ดีชักจะหวาดๆ ค่ะ

ภาษาไทยใช้ให้ถูก ดาล

  บ้านเรือนไทยในสมัยก่อน กลอนประตูบ้าน หรือ ประตูห้องนอน ไม่ได้เป็นโลหะเหมือนอย่างในปัจจุบันนี้นะคะ แต่กลอนประตูในสมัยนั้นทำด้วยไม้ค่ะ เป็นไม้ที่มีลักษณะเป็นแท่งสี่เหลี่ยมกว้าง ยาว หนาพอประมาณใช้ขัดบานประตู ซึ่งเราเรียกไม้ขัดประตูนี้ว่า ดาล

ดาล นอกจากจะใช้กับประตูบ้านเรือนไทย ประตูโบสถ์ หรือ หน้าต่างโบสถ์ ก็ใช้ ดาล เช่นกัน คำว่า ดาลนี้ ยังมีความหมายอื่นอีก คือ หมายถึง พื้น ฝ่ามือ ฝ่าเท้า แต่เป็นภาษาโบราณ ปัจจุบันนี้เราไม่พบว่ามีการใช้ที่ใดแล้ว

ดาล หมายถึง เกิดขึ้น เป็นขึ้น หรือ มีขึ้น ดาล เมื่อใช้เข้าคู่กับเดือด เป็นดาลเดือด หมายถึง โกรธ มาก โกรธ-พลุ่งพล่าน ใช้ว่า เดือดดาล ก็ได้ ตัวอย่าง พอได้ยินสมชายด่าถึงบุพการี เขาก็เดือดดาลคว้าปืนยิงทันที ดาล ใช้เข้าคู่กับ โทสะ เป็น ดาลโทสะ หมายถึง บังเกิดความโกรธถึงขนาด หรือ ลุแก่โทสะ ค่ะ เช่น เขาดาลโทสะ คว้าไม้เรียวกระหน่ำตีลูกศิษย์ไม่ยั้ง อย่างนี้เป็นต้น

Cr : ภาพประกอบจาก Pantip.com