ภาษาไทยใช้ให้ถูก พากย์

ท่านผู้อ่านหลายท่านคงจะเคยมีประสบการณ์ดูภาพยนตร์กลางแปลง หรือที่เรียกกันเป็นภาษาปากว่า หนังกลางแปลงนั่นแหละ สมัยก่อนนี้เวลาที่มีงานวัด ปิดทองฝังลูกนิมิต งานบวช งานศพ ก็มักจะต้องมีมหรสพและหนึ่งในนั้นก็คือ หนังกลางแปลง ผู้เขียนก็มีประสบการณ์นี้ด้วยเช่นกัน ย้อนหลังไปสักสามสิบกว่าปีที่แล้ว ผู้ใหญ่ในบ้านพาไปดูหนังกลางแปลงที่วัดแห่งหนึ่ง นัยว่าตอนนั้นมีการฉลองกฐิน ถ้าใครดูหนังกลางแปลง โดยเฉพาะหนังจีนกำลังภายใน หรือ หนังฝรั่ง ก็จะต้องมีคนพากย์หนัง ซึ่งพากย์กันสดๆ เดี๋ยวนั้น ถ้าไม่มีคนพากย์ คนดูก็จะดูไม่รู้เรื่องเพราะไม่เข้าใจภาษาที่ตัวแสดงในหนังพูดกัน พากย์ ก็คือ พูดแทนผู้แสดงหรือตามบทบาทของผู้แสดงโขน หนัง หรือ ภาพยนตร์ เป็นต้น เรียกว่า พากย์โขน พากย์หนังใหญ่ พากย์ภาพยนตร์

พากย์ ยังหมายถึง บรรยายถ่ายทอดในการแข่งขันกีฬาหรือการแสดงบางอย่าง เช่น พากย์มวย พากย์ฟุตบอล นอกจากนี้ พากย์ ก็หมายถึง กล่าวเรื่องราวเป็นทำนองเมื่อเวลาแสดงโขนเล่นหนัง และพากย์ ยังหมายถึง คำพูด ภาษา คำกล่าวเรื่องราวเป็นทำนองเมื่อเวลาแสดงโขนหรือหนังใหญ่ เป็นต้น ที่เราเรียกกันว่า บทพากย์ นั่นเอง พากย์ เรารับมาจากภาษาบาลี สันสกฤต ว่า วากย̣ แล้วเราแผลง ว เป็น พ จึงเป็น พากย์ ที่เราใช้กันอยู่ทุกวันนี้

ภาษาไทยใช้ให้ถูก จัด จัดจ้าน

จนถึงทุกวันนี้ก็ยังมีผู้คนอีกเป็นจำนวนไม่น้อยที่ใช้คำว่า จัดจ้าน กันอย่างผิดที่ ผิดความหมายกันให้ได้ พบได้ฟังกันอยู่บ่อย ๆ เมื่อวันก่อนได้ยินผู้รายงานข่าวทางสถานีวิทยุแห่งหนึ่งใช้คำว่า จัดจ้าน กับแสงแดด ในทำนองว่า วันนี้แดดจัดจ้านมาก ได้ฟังแล้วจึงต้องรีบนำมาบอกกล่าวให้ท่านผู้อ่านได้เข้าใจความหมายของคำว่าจัดจ้าน กันอย่างถูกต้อง

จัดจ้าน มาจากคำว่า จัด และ จ้าน จัด หมายถึง ยิ่ง เต็มที่ เกินปกติมาก เช่น หิวจัด ร้อนจัด แดดจัด ส่วนจ้าน หมายถึง จัด มาก ยิ่ง นัก เมื่อ จัด และ จ้านมาประสมกันจะมีความหมายใหม่ว่า ปากกล้า ปากจัดหรือ เจ้าคารม รวมความว่า จัดจ้านใช้กับการพูดส่วนในกรณีที่เราต้องการจะสื่อความหมายว่า แดดแรงมาก เราควรใช้คำว่า จัดจ้า แทนจะถูกต้องเหมาะสมกว่า เพราะจัดจ้า หมายถึง สว่างมาก หรือ มีแสงกล้า เช่น ใครจะไปคิดว่าแดดตอนห้าโมงเย็นจะจัดจ้าได้ขนาดนี้

ภาษาไทยใช้ให้ถูก ดาวร่วง

เมื่อเอ่ยถึง ดาว หลาย ๆ คนคงนึกไปถึงดาวที่อยู่บนฟ้า ซึ่งเราจะเห็นได้ในเวลามืด เช่น ดาวประจำเมือง ดาวเหนือ ดาวลูกไก่ เป็นต้น ด้วยความที่ดาวเป็นสิ่งที่มีแสงสว่าง บางดวงดาวก็มีแสงระยิบระยับ โดดเด่นในความมืดจึงได้มีการนำเอามาเปรียบกับผู้ที่มีความเด่นในทางใดทางหนึ่ง เช่น ดาวตลก ดาวคณะ ดาวมหาวิทยาลัย ดาว นำมาใช้เรียกนักแสดงหรือดารา ว่าเป็นดาวรุ่ง ดาวร่วง หรือ ดาวค้างฟ้า เป็นต้น ดาวรุ่ง ใช้กับผู้ที่มีชื่อเสียงเด่นขึ้นมาใหม่ในวงการนั้น ๆ เช่น ดาราคนนี้เป็นดาวรุ่งของวงการบันเทิง ดาวร่วง เป็นสำนวน หมายถึง ผู้ที่เคยมีชื่อเสียงแล้วตกต่ำลง หรือ ดาราที่ไม่ได้รับความนิยมอีกต่อไป ตัวอย่างเช่น เธอเป็นดาวรุ่งอยู่ได้ไม่ทันไร จู่ ๆ กลายมาเป็นดาวร่วงเสียแล้ว เพราะนิสัยไม่ดีนี่เอง

ส่วนดาวค้างฟ้า หมายถึง ผู้ที่มีชื่อเสียงนานเกินปกติ และ หมายถึง ดาราแสดงนำที่มีอายุมากมีชื่อเสียงมานาน และยังเป็นที่นิยม ดาวค้างฟ้า เรามักใช้กับดาราหญิงค่ะ เช่น แม้เธอจะอายุมากแล้วแต่ยังมีงานแสดงไม่ขาดและได้รับบทเด่นด้วย สมเป็นดาวค้างฟ้าจริง ๆ